Obligacje skarbowe to jeden z najbezpieczniejszych sposobów na pomnażanie oszczędności. Stanowią one formę pożyczki, którą inwestorzy udzielają państwu w zamian za obiecany zwrot w postaci odsetek. W Polsce detaliczne obligacje skarbowe są dostępne dla każdego obywatela i cieszą się rosnącą popularnością jako alternatywa dla tradycyjnych lokat bankowych. Przyjrzyjmy się bliżej, jak działają najpopularniejsze rodzaje tych instrumentów: obligacje o stałym oprocentowaniu (COI), obligacje o zmiennym oprocentowaniu (EDO) oraz obligacje rodzinne (ROR).

Czym są obligacje skarbowe i jak generują zysk?

Obligacje skarbowe to papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa, które dokumentują zobowiązanie państwa do zwrotu zainwestowanego kapitału w określonym terminie oraz do wypłaty odsetek. Inwestując w obligacje, w zasadzie pożyczamy pieniądze rządowi. W zamian za to, otrzymujemy gwarancję zwrotu kapitału w dniu zapadalności obligacji oraz regularne wypłaty odsetek, które stanowią nasz zysk. Odsetki te są zazwyczaj naliczane od wartości nominalnej obligacji i mogą być naliczane okresowo (np. rocznie) lub jednorazowo na koniec okresu inwestycji, w zależności od rodzaju obligacji.

Obligacje o stałym oprocentowaniu (COI) – stabilność i przewidywalność

Obligacje COI to instrumenty, które oferują stałe, gwarantowane oprocentowanie przez cały okres ich posiadania. Oznacza to, że od momentu zakupu wiemy dokładnie, jaki procent kapitału zarobimy w ciągu roku. Oprocentowanie jest zazwyczaj ustalane na podstawie stopy referencyjnej (np. stopy WIBOR 6M, do której dodawana jest stała marża), ale jego wysokość jest stała i nie ulega zmianom. Główną zaletą obligacji COI jest przewidywalność zysków, co czyni je atrakcyjnymi dla osób szukających stabilnych inwestycji, które nie są narażone na wahania rynkowe. Odsetki są zazwyczaj wypłacane raz w roku.

Obligacje o zmiennym oprocentowaniu (EDO) – ochrona przed inflacją

Obligacje EDO charakteryzują się oprocentowaniem, które jest zmienne i uzależnione od stopy referencyjnej, najczęściej stopy WIBOR 6M, do której dodawana jest określona marża. Oznacza to, że wysokość odsetek może ulegać zmianom w zależności od sytuacji na rynku finansowym. Ta cecha sprawia, że obligacje EDO są dobrą ochroną przed inflacją, ponieważ wraz ze wzrostem stóp procentowych, rosną również odsetki od obligacji. Warto jednak pamiętać, że w przypadku spadku stóp procentowych, zysk z tych obligacji również może być niższy. Odsetki są zazwyczaj wypłacane raz w roku.

Obligacje rodzinne (ROR) – wsparcie dla rodzin i długoterminowe oszczędzanie

Obligacje ROR zostały stworzone z myślą o wsparciu długoterminowego oszczędzania dla rodzin, szczególnie tych z dziećmi. Oferują one preferencyjne oprocentowanie w porównaniu do standardowych obligacji, a także dodatkowe premie związane z programem “Rodzina na swoim” lub innymi inicjatywami rządowymi. Podobnie jak obligacje EDO, oprocentowanie obligacji ROR jest zazwyczaj zmienne i powiązane ze stopą WIBOR 6M, ale z dodatkową, korzystniejszą marżą. Kluczową cechą obligacji ROR jest możliwość wcześniejszego wykupu bez utraty naliczonych odsetek, co stanowi istotną przewagę nad innymi rodzajami obligacji, gdzie wcześniejszy wykup wiąże się zazwyczaj z pewnymi kosztami lub utratą części zysków.

Jak kupić detaliczne obligacje Skarbu Państwa?

Zakup detalicznych obligacji skarbowych jest procesem stosunkowo prostym. Można je nabyć bezpośrednio przez internet za pośrednictwem strony Ministerstwa Finansów lub dedykowanych platform bankowych. Inne kanały sprzedaży to punkty obsługi klienta PKO Banku Polskiego oraz sieć biur maklerskich. Proces zakupu zazwyczaj wymaga posiadania rachunku inwestycyjnego i przejścia przez procedurę weryfikacji tożsamości. Po dokonaniu zakupu, obligacje są zapisywane na indywidualnym rachunku inwestycyjnym.

Podatki od zysków z obligacji skarbowych

Zyski kapitałowe uzyskane z obligacji skarbowych, podobnie jak z lokat bankowych czy innych inwestycji, podlegają opodatkowaniu. Obowiązuje podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki), który wynosi 19%. Podatek ten jest naliczany od kwoty uzyskanych odsetek oraz od ewentualnej różnicy między ceną sprzedaży a ceną zakupu obligacji (jeśli sprzedajemy je przed terminem zapadalności na rynku wtórnym). W przypadku obligacji detalicznych, podatek ten jest zazwyczaj pobierany przez pośrednika (bank lub dom maklerski) w momencie wypłaty odsetek lub wykupu obligacji.